Skala produkcji

Skala produkcji: 1. ilość lub wartość wytworzonych produktów, 2. skala procesu produkcyjnego wytwarzanych wyrobów lub ich części składowych. W pierwszym znaczeniu pojęcie „s.p.” stosujemy do oikreślenia wielkości produkcji wytwarzanej w różnych okresach przez różne jednostki gospodarujące, gałęzie przemysłu lub całą gospodarkę narodową, w drugim zaś do określenia wielkości procesów produkcyjnych. Zwiększenie s.p. przedsiębiorstwa i gałęzi wywiera istotny wpływ na ekonomiczne wyniki działalności przez możliwość uzyskania korzyści z masowych operacji, wzrost stopnia wykorzystania zdolności produkcyjnych, wzrost masy akumulacji, zysku i ogólną maksymalizację efektów działalności produkcyjnej osiągniętych przez gospodarkę narodową. Skala procesu produkcyjnego ma podstawowe znaczenie w kształtowaniu się kosztów produkcji, występuje bowiem zależność między skalą procesu a jego organizacją, stosowanym wyposażeniem technicznym oraz technologią produkcji. Wysoko wydajne, wyspecjalizowane maszyny i urządzenia oraz nowoczesne technologie stają się opłacalne pod warunkiem prowadzenia procesu produkcyjnego o odpowiedniej skali. Ponieważ w przypadku produkcji wyrobów o złożonej konstrukcji (np. wyroby przemysłu maszynowego) pracochłonność wykonania poszczególnych części i elementów wyrobów jest różna, stąd też różne będą optymalne skale ich procesów produkcyjnych. Podobnie rzecz się ma ze stosowaniem określonych technologii, które zależą od skali procesu produkcyjnego. Będą to więc wielkości różne dla odmiennych technologii, inne np. dla odlewnictwa, obróbki plastycznej, obróbki skrawaniem i montażu stosowanego w przemyśle maszynowym przy wytwarzaniu większości jego wyrobów. Dlatego też optymalizacja skali procesu produkcyjnego wymaga rozwiązania skomplikowanych problemów związanych z poszukiwaniem optymalnej skali wytwarzania poszczególnych elementów wyrobów oraz różnych faz technologicznych. W wyniku tego można ustalić optymalną strukturę procesów produkcyjnych (co wiąże się ściśle ze specjalizacją produkcji i kooperacją) oraz uzyskać optymalną s.p. poszczególnych przedsiębiorstw i gałęzi.