Wykresy

v, graficzne obrazy danych liczbowych; składają się z części tekstowej (tytuł, legenda) oraz z pola zawierającego elementy geometryczne tworzące obraz prezentowanego zjawiska. Zależnie od rodzaju elementów geometrycznych (punkty, linie, figury płaskie, bryły) rozróżnia się w.: liniowe, powierzchniowe, punktowe, bryłowe. Najczęściej stosuje się w. liniowe (krzywe zwane też diagramem), budowane w układzie współrzędnych prostokątnych. Mogą mieć one skalę równomierną (arytmetyczną) lub nierównomierną (logarytmiczną) na obu osiach (w. logarytmiczny), częściej na osi jednej, głównie pionowej (w. smilogarytmiczny). Krzywe obrazują zmiany ilościowe badanego zjawiska (tzw. krzywe liczebności) lub zmiany stosunkowe (tzw. krzywe logarytmiczne) na w. o skali nierównomiernej. Krzywymi — przy zastosowaniu skali nierównomiernej (półlogarytmicznej) — obrazuje się zwłaszcza szeregi czasowe (statystyczne szeregi). Do w. powierzchniowych użyć można wszystkich figur płaskich, nawet nieregularnych, np. powierzchnie państw, województw na mapach statystycznych. Najczęściej stosuje się prostokąty i koła. Najłatwiejsze do porównania są prostokąty: słupki (stojące) o równych podstawach, a różniące się wysokościami lub (leżące) o równych wysokościach a różnych podstawach. Słupki proste (stojące), przylegające do siebie w układzie współrzędnych prostokątnych (tzw. histogram), nadają się najlepiej do prezentowania szeregu rozdzielczego, zwłaszcza o równych przedziałach klasowych. Słupki proste reprezentują zasadniczo liczby bezwzględne, rzadziej koła 1 prostokąty) są kartodiagramy. W. punktowe obrazują wielkość zjawiska przez użycie odpowiedniej ilości punktów stosownie do przyjętej skali, mp. 1 punkt = 100 samochodów, produkcję 1000 samochodów przedstawia 10 punktów. Częściej stosuje się metodę punktowo-obrazkową (tzw. wiedeńską): małym obrazkiem, np. wskaźniki natężenia. Strukturę statystycznej zbiorowości przedstawia się na w. słupków złożonych: różnej wysokości dla liczb bezwzględnych, równej wysokości dla liczb względnych (w. słupków procentowych). Analogiczne są w. kołowe: proste, złożone, procentowe. W. kołowe proste prezentują poszczególne wielkości powierzchnią koła (a nie długością promienia). W. kołowe złożone przedstawiają wycinkami kół strukturę zjawiska zwykle w liczbach bezwzględnych. W. kołowe procentowe są równej powierzchni i obrazują strukturę zjawiska w odsetkach. Rozmieszczenie i natężenie zjawisk w przestrzeni przedstawia się na mapach statystycznych przez odpowiednie zabarwienie, zacieniowanie lub zakreskowanie powierzchni albo przez umieszczenie punktów (tzw. kartogram).