Integracja załogi

Integracja załogi, integracja jakiejś zbiorowości polega na scaleniu różnorodnych elementów tej zbiorowości w ten sposób, że stanowi ona całość zwartą i funkcjonalną, zdolną do utrzymania się i działania. W socjologii integracja jest często używanym terminem, występującym w różnych znaczeniach. Do najczęściej stosowanych można zaliczyć integrację organizacyjną i społeczną. Integracja organizacyjna polega na uzgodnieniu celów organizacji i celów indywidualnych lub grupowych jej członków. Głównymi jej elementami są więc cele oraz koordynacja działania. Do funkcjonowania zakładu pracy niezbędne jest utrzymanie minimum integracji, czego wyrazem jest np. stabilizacja załogi i realizacja zadań na określonym poziomie. Zapewnienie integracji organizacyjnej stanowi jedno z głównych zadań kierownictwa. Integracja społeczna natomiast polega na występowaniu więzi społecznej i spójności danej grupy. W grę wchodzi nie tyle uzgodnienie celów działania, ile ich wspólnota, działanie zbiorowe, poczucie przynależności do grupy i system powiązań międzyludzkich. Integracja społeczna zakłada występowanie wspólnych norm i wartości oraz wzorów zachowań. Wg innego podziału, zaproponowanego przez W. S. Landeckera, wyróżnia się integrację normatyw- n ą, polegającą na spójności norm i wartości w grupie. Oprócz niej można mówić o integracji funkcjonalnej i komunikacyjnej, których znaczenie odpowiada omówionej integracji organizacyjnej. Ponadto często używany jest termin „integracja kulturowa”, rozumiany jako koherencja wzorów i wartości kulturowych. I.z. na poziomie integracji organizacyjnej jest niezbędnym warunkiem do funkcjonowania zakładu. Optymalny stan wymaga jednak integracji społecznej, a więc spójności i sieci więzi społecznej, zespołu wspólnych norm i wzorów zachowań, popartych akceptowanym systemem kontroli społecznej. Przeciwieństwem integracji jest dezintegracja, polegająca na braku więzi i rozbieżności celów działania poszczególnych ludzi i grup w zakładzie. Między tymi skrajnymi stanami obserwujemy kontinuum, w którym występują pewne ograniczenia integracji. Mogą one mieć charakter poznawczy, motywacyjny i organizacyjny. Ograniczenia poznawcze wynikają z nieznajomości celów i norm działania (wiążą się z integracją komunikacyjną). Ograniczenia motywacyjne odnoszą się do psychologicznych stanów: poczucia przynależności,. identyfikacji. Natomiast organizacyjne — wiążą się z wielkością i strukturą organizacji, powodującą segmentalizację i partykularyzm poszczególnych jej części. Zakres występowania tych ograniczeń może być różny i stąd też zjawiska dezorganizacji mogą mieć różny zasięg i charakter. Czynnikami integrującymi załogę są świadomość celów zakładu i celów własnych. Nie zawsze i nie wszystkie cele indywidualne mogą być realizowane w obrębie formalnej organizacji przedsiębiorstwa. Tym większego znaczenia dla integracji nabiera całokształt kontaktów i stosunków społecznych, łączących załogę. Inne czynniki integracyjne polegają na utrwalaniu i przekazywaniu określonych i związanych z celami zakładu norm i wzorów zachowań. Środki służące temu składają się na system motywacyjny, system kar i nagród. Sprzyjają one procesom przystosowawczym i redukcji oczekiwań indywidualnych do celów i możliwości zakładu jako całości. Procesy integracji zachodzą w różnych płaszczyznach. Możemy mówić o i.z., czyli o jej wewnętrznej spójności, o integracji z załogą, tj. zgodności celów i identyfikacji z grupą, a także o i.z. z szerszą zbiorowością, np. lokalną, klasą robotniczą, społeczeństwem w ujęciu globalnym. Biorąc to pod uwagę, dezintegracja zbiorowości może prowadzić jednocześnie do integracji na innym poziomie. Z tego punktu widzenia oba procesy — integracji i dezintegracji — tworzą całość dynamiczną.