Taryfy celne

Taryfy celne, zestawienie stawek (opłat) celnych uszeregowanych wg ustalonej klasyfikacji towarowej. T.c. przywozowe obejmują stawki celne pobierane od towarów importowanych; t.c. wywozowe obejmują stawki na towary będące przedmiotem eksportu. T.c. mogą zawierać stawki celne w układzie jedno-, dwu- lub wielokolumnowym. T.c. jednokolumnowe zawierają jednolite stawki celne dla wszystkich partnerów handlowych. T.c. dwukolumnowe zawierają dwa poziomy stawek celnych: stawki podstawowe i stawki ulgowe. Niższe stawki ulgowe stosuje się dla towarów pochodzących z krajów traktatowych korzystających z klauzuli największego uprzywilejowania. Wyższe natomiast stawki podstawowe (autonomiczne) stosuje się dla towarów pochodzących z pozostałych krajów tzw. pozatraktatowych. T.c. wielokolumnowa, oprócz stawek występujących w taryfie dwukolumnowej, może obejmować również stawki celne preferencyjne (konwencyjne) oraz stawki celne wyższe od podstawowych tzw. maksymalne (retorsyjne), stosowane w wyjątkowych okolicznościach. W krajach, w których cła spełniają rolę środka polityki handlowej t.c. obejmować muszą znaczną liczbę pozycji towarowych, zestawianych w układzie rzeczowym tworzącym nomenklaturę towarową t.c., odgrywającą poważną rolę w praktyce celnej i handlowej. Nomenklatura (klasyfikacja) towarowa powinna być: wyczerpująca w zakresie ilości towarów nią objętych, przejrzysta, czyli pozwalająca szybko 1 trafnie zaklasyfikować towar, nowoczesna, czyli uwzględniająca w nazewnictwie towarów najnowsze zdobycze nauki i techniki, porównywalna z nomenklaturą t.c. obowiązujących w innych krajach, jak również z nomenklaturą i klasyfikacją towarów stosowaną w oficjalnych statystykach państwowych i międzynarodowych. Obecnie na świecie stosuje się kilka systemów klasyfikacji towarów, z których na szczególną uwagę zasługują: 1. Międzynarodowa Wzorcowa Klasyfikacja Towarowa Narodów Zjednoczonych ogłoszona w 1950 i zalecona do powszechnego stosowania, zrewidowana w 1961. Początkowo była oparta na klasyfikacji ekonomicznej towarów (tj. wg przeznaczenia towaru), a następnie uwzględniała w podziale towarowym kryteria dotyczące pochodzenia materiałów, z których towar został wyprodukowany (podział ten obejmuje 10 sekcji, 56 działów, 177 grup, 635 podgrup i 1312 pozycji). 2. Jednolita Nomenklatura Towarowa Handlu Zagranicznego Krajów RWPG opiera klasyfikację towarów na podziale wg ich przeznaczenia w gospodarce narodowej (obejmuje ona 5 działów, 9 rozdziałów, 57 grup, 280 podgrup i około 3000 pozycji). 3. Brukselska Nomenklatura Towarowa, opracowana przez Radę Współpracy Celnej w Brukseli, Jest najbardziej nowoczesna i uniwersalna. Nad Jej aktualizowaniem i uzupełnianiem czuwa stały Komitet Nomenklatury RWC. Klasyfikacja towarów oparta Jest na stopniu ich przetworzenia (obejmuje 21 sekcji, 99 grup towarowych 1 1097 zasadniczych pozycji towarowych). T.c. BNT wprowadziło 112 krajów, a 20 krajów rozpoczęło pracę nad przystosowaniem swoich taryf do systemu opartego na BNT. Z krajów socjalistycznych Bułgaria, Czechosłowacja, Węgry i Jugosławia mają t.c. oparte na nomenklaturze brukselskiej. Obowiązujące aktualnie w Polsce t.c. (przywozowa i wywozowa) mają zastosowanie tylko w odniesieniu do poza- planowego obrotu towarowego z zagranicą, a więc w stosunku do towarów przewożonych przez osoby fizyczne lub towarów przesyłanych na ich rzecz w obrocie pocztowym. W strefie planowego obrotu towarowego z zagranicą zrezygnowano z ceł jako instrumentu kontroli obrotów towarowych realizowanych przez jednostki gospodarki uspołecznionej. Pobieranie ceł od wykonawców narodowych planów gospodarczych uznano za zbędne.