Prawdopodobieństwo

Prawdopodobieństwo, obiektywna miara możliwości wystąpienia danego zdarzenia w określonych, konkretnych warunkach. Empirycznie stwierdzono, że powtarzając wielokrotnie w tych samych warunkach jakieś doświadczenie losowe, w wyniku którego może wystąpić dane zdarzenie Z, stosunek liczby zaistniałych zdarzeń Z do liczby doświadczeń wykazuje pewną prawidłowość, wahając się dookoła pewnej liczby P, będącej p. zdarzenia Z. W pewnych przypadkach można obliczyć p. zdarzenia Z bez konieczności uciekania się do doświadczeń losowych. Jeżeli np. w wyniku doświadczenia może wystąpić jedno z n jednakowo możliwych zdarzeń, z których m powoduje wystąpienie interesującego nas zdarzenia Z, to P = min. Np. rzucając symetryczną kostką sześcienną, p. wyrzucenia dwóch oczek obliczymy podstawiając n = 6, ponieważ jednakowo możliwe jest wyrzucenie oczek od 1 do 6, oraz m = 1 (tylko na jednej ścianie znajdują się dokładnie 2 oczka); szukane p. wynosi P = 1/6. Nowoczesne teorie określają aksjomatycznie pojęcie p., biorąc za punkt wyjścia najprostsze własności częstości względnych zdarzeń. Fundamentalną rolę do zastosowań praktycznych odgrywa w rachunku p. prawo wielkich liczb, stanowiące m. in. naukowe uzasadnienie stosowania -metody reprezentacyjnej w badaniach statystycznych. Rachunek p. znajduje szerokie zastosowanie w fizyce, technice, biologii, medycynie, w badaniach ekonomicznych i społecznych.