Stabilizacja gospodarcza

Stabilizacja gospodarcza, przywrócenie równowagi w gospodarce, tj. doprowadzenie do stanu, w którym jej wzrost odbywa się w sposób stabilny, bez krótkookresowych fluktuacji. Stanowi jeden z głównych celów interwencjonizmu państwowego w gospodarce kapitalistycznej w warunkach cechującego ją braku stabilności i cyklicznego charakteru wahań koniunktury. Polityka s.g. stosowana powszechnie w krajach kapitalistycznych od czasu II wojny światowej ma na celu przeciwdziałanie podstawowym symptomom odchyleń od stanu równowagi w gospodarce, powtarzającym się przemiennie, mianowicie wzrostowi bezrobocia występującemu w fazach spadkowych cyklu koniunkturalnego lub wzrostowi cen występującemu w okresach wysokiej koniunktury (lub pod wpływem innych przejawów tendencji inflacyjnych). Ten antycykliczny charakter polityki stabilizacyjnej wyraża się w podejmowaniu przez państwo odpowiednich środków polityki pieniężno-kredytowej i budżetowej w celu wywołania kompensacyjnych zmian w obu tych wielkościach gospodarczych. Przez fakt oddziaływania Jedynie na zjawiska zakłóceń, nie zaś na źródła Ich powstawania, którymi są w istocie kapitalistyczne stosunki produkcji, efektywność tej polityki jest ograniczona. Fluktuacje występujące w poziomie zatrudnienia i bezrobocia oraz wahania cen są zjawiskiem stale towarzyszącym rozwojowi gospodarki kapitalistycznej, ich amplituda jednak jest znacznie mniejsza niż w okresie, gdy działanie mechanizmu rynkowego odbywało się bez interwencji państwa. Dodatkowym czynnikiem ograniczającym efektywność stabilizacyjnej polityki państwa jest problem stosowania odpowiednich środków, będący przedmiotem kontrowersji między zwolennikami polityki pieniężno-kredytowej a zwolennikami polityki budżetowej. Odzwierciedlają one interesy różnych grup wielkiego kapitału i ich stosunek do zakresu i form interwencji państwa w gospodarce. W ekonomii burżuazyjnej problemy s.g. ujmowane są w bezpośrednim nawiązaniu do teorii ekonomicznej J. M. Keynesa. Jej najdalej idącym rozwinięciem była teoria „finansów funkcjonalnych”, podporządkowująca całokształt polityki budżetowej państwa potrzebom stabilizacji koniunktury oraz szczegółowo naświetlająca niektóre jej aspekty, jak zagadnienie automatycznych stabilizatorów budżetowych, ekonomicznych skutków deficytów budżetowych, zaciągania długu publicznego itp.