Informacje w planowaniu i zarządzaniu

Informacje w planowaniu i zarządzaniu, przy spełnianiu funkcji planowania i zarządzania każdy ośrodek kierowania musi dysponować określonymi informacjami o różnorodnych czynnikach, które należy uwzględnić przy wyborze właściwej drogi postępowania. Od miarodajności tych informacji i umiejętności ich wykorzystania zależy w znacznej mierze prawidłowość podejmowanych decyzji, a co za tym idzie — sprawność oraz skuteczność planowania i zarządzania. Charakter potrzebnych informacji, ich zakres, układ i klasyfikacja zależą od tego, jakiemu ośrodkowi kierującemu oraz w jakiej fazie procesów planowania i zarządzania mają one służyć. Z punktu widzenia przedmiotu (treści) informacji wyodrębnia się następujące ich rodzaje: 1. informacje społeczne, które charakteryzują różnorodne czynniki wywierające wpływ na formowanie się potrzeb społeczeństwa (a więc też na formułowanie ostatecznych celów działalności produkcyjnej i usługowej, polegających na zaspokojeniu tych potrzeb), a ponadto czynniki w sferze stosunków międzyludzkich, wywierające wpływ na osiągalny stopień sprawności procesów produkcyjnych i usługowych, na równi z warunkami technik wytwarzania; 2. informacje techniczne, które charakteryzują dostępne warunki technik wytwarzania, przy określonym poziomie wiedzy naukowo-technicznej oraz sprawności organizacyjnej, a więc dostępne relacje między określonymi kombinacjami nakładów a uzyskiwanymi efektami produkcyjnymi (usługowymi); 3. informacje ekonomiczne, które charakteryzują warunki doboru optymalnych sposobów zaspokojenia potrzeb społecznych, przy dostępnych technikach wytwarzania, a także w obrębie dostępnych zasobów środków produkcji. Informacje ekonomiczne wynikają przede wszystkim z wewnętrznych przesłanek optymalizacji rozwoju i funkcjonowania gospodarki narodowej, a ponadto z przesłanek zewnętrznych, tj. międzynarodowego podziału pracy. Przybierają one postać parametrów rachunku ekonomicznego, zarówno cenowo-wartościowych, jak też mających wyraz rzeczowych ograniczeń swobody wyboru (w sferze struktury efektów oraz dostępności środków produkcji). Z punktu widzenia zasięgu systemu (podsystemu), którego kierowaniu informacje mają służyć, wyodrębnia się informacje zewnętrzne oraz wewnętrzne. Informacje zewnętrzne dotyczą związków danego systemu z jego otoczeniem, a więc zapotrzebowania na produkty (usługi) systemu, możliwości jego zasilania poszczególnymi rodzajami nakładów, a także innych warunków zewnętrznych (społecznych, instytucjonalnych, środowiskowych), wywierających wpływ na funkcjonowanie danego systemu. Informacje wewnętrzne dotyczą wewnętrznych cech systemu, powiązań między jego częściami składowymi, charakterystyki organizacji i technologii procesów, polegających na przetwarzaniu otrzymywanych z zewnątrz (lub zakumulowanych) środków w produkty (usługi) dostarczane na zewnątrz. W planowaniu i zarządzaniu istotne są informacje charakteryzujące warunki przyszłe (bliższej lub dalszej przyszłości, zależnie od rodzaju procesów). Informacje te mają następujące źródła inspiracji: 1. wnioski wynikające z diagnozy przeszłości i teraźniejszości; 2. poznanie warunków i sposobów osiągania w przyszłości świadomie wyznaczanych celów; 3. poznanie przewidywanego rozwoju zdarzeń, przebiegających niezależnie od woli i zamierzeń danego ośrodka kierującego; do zdarzeń tych trzeba dostosowywać świadomie podejmowane działania.