Świadczenia społeczne

Świadczenia społeczne, środki pochodzące ze społecznego funduszu spożycia, przeznaczone na zaspokojenie określonych potrzeb socjalnych i kulturalnych ludności. Z punktu widzenia źródeł pochodzenia ś.s. dzielą się na: budżetowe (pochodzące z budżetu państwa), ubezpieczeniowe (pochodzące z funduszy ubezpieczeniowych), zakładowe (pochodzące ze środków własnych przedsiębiorstw), municypalne (pochodzące ze środków własnych rad narodowych), związkowe (pochodzące ze środków gromadzonych przez związki zawodowe) oraz pochodzące z ofiarności społecznej: zbiórek, darowizn, dobrowolnych składek itp. Z punktu widzenia form występowania ś.s. dzielą się- na: pieniężne (np. zasiłki, stypendia, renty, emerytury, zapomogi), w naturze (np. paczki żywnościowe, lekarstwa), w postaci usług (np. opieki pielęgniarskiej). Z punktu widzenia uprawnień do korzystania z nich — na: obligatoryjne (gdy istnieje uprawnienie do otrzymania świadczenia, np. prawo robotnika do zasiłku chorobowego w przypadku otrzymania zwolnienia lekarskiego), fakultatywne (gdy przyznanie świadczenia zależy od uznania władzy, która bada potrzeby i sytuację materialną ubiegającego się o pomoc, np. w przypadku zapomóg z tytułu opieki społecznej), alternatywne (gdy występuje możliwość wyboru między zarobkiem a świadczeniem lub różnymi świadczeniami, np. między stypendium a zasiłkiem rodzinnym). Ponadto ś.s. dzieli się na: jednorazowe i ciągłe, krótkoterminowe i długoterminowe, stałe i zmienne, bezzwrotne, zwrotne i częściowo zwrotne, bezwarunkowe i warunkowe. Zakres podmiotowy (liczba osób uprawnionych do ś.s.) i przedmiotowy (rodzaje świadczeń) ś.s. stale się rozszerza. Zasadniczą rolę spełniają świadczenia pochodzące z ubezpieczeń społecznych. Redystrybucja tych środków odbywa się za pośrednictwem budżetu państwa.