Ogólny kryzys kapitalizmu

Ogólny kryzys kapitalizmu, kryzys kapitalizmu jako systemu społeczno-ekonomicznego obejmuje wszystkie dziedziny życia społecznego: gospodarkę, politykę i ideologię. Jak wykazał Lenin, imperializm jest najwyższym i jednocześnie ostatnim stadium kapitalizmu, w którym powstają obiektywne i subiektywne przesłanki przejścia do socjalizmu. W momencie gdy możliwość rewolucji socjalistycznej przekształca się w rzeczywistość, a w różnych krajach i rejonach świata zostaje obalony ustrój kapitalistyczny, świadczy to o jakościowym skoku w rozwoju systemu kapitalistycznego, dowodzi, iż przeżywa on ogólny kryzys. O.k.k. można podzielić na 3 etapy: I — zapoczątkowała I wojna światowa i zwycięstwo Rewolucji Październikowej w Rosji; II — związany był z II wojną światową i rewolucyjnymi przeobrażeniami, w wyniku których wiele krajów Europy i Azji przystąpiło do budowy socjalizmu; III — rozpoczął się w latach 60-tych, w których nastąpił ostateczny rozkład systemu kolonialnego i socjalizm zaczął odgrywać rolę dominującego czynnika w rozwoju świata współczesnego. Ostatni etap o.k.k. różni się od poprzednich tym, iż nie jest związany z wojną. Cechami charakterystycznymi o.k.k. są: kurczenie się świata kapitalistycznego, osłabienie pozycji imperializmu we współzawodnictwie z socjalizmem, rozkład systemu kolonialnego, zaostrzenie sprzeczności ekonomicznych i konfliktów klasowych, nasilenie tendencji do reakcji politycznej (przyjmującej w niektórych krajach formę dyktatur wojskowych i faszyzmu), wzrost militaryzmu, pogłębienie kryzysu całej cywilizacji burżuazyjnej. W okresie o.k.k. zaostrzenie wewnętrznych i zewnętrznych sprzeczności imperializmu prowadzi do przekształcenia kapitalizmu monopolistycznego w kapitalizm państwo- wo-monopolistyczny. Następuje zjednoczenie potęgi monopoli z potęgą państwa w celu ratowania kapitalizmu i obrony zagrożonych interesów burżuazji monopolistycznej. Analiza kapitalizmu państwowo-monopolistycznego pozwala na wyrobienie sobie ogólnego poglądu na trudności i sprzeczności nurtujące kapitalizm w okresie jego ogólnego kryzysu.